Maarten Vanden Eynde

Hoe meet je vooruitgang? Is groter steeds beter en kleiner altijd krachtiger? Is menselijke interventie altijd nodig of evolueren we sowieso? En is vooruitgang dan altijd ten goede? Dat is de vraagstelling in Maarten Vanden Eyndes Pinpointing Progress. In deze sculptuur rijgt hij enkele moderne realisaties aan elkaar. Bussen, mopeds, fietsen en radio's golden op een bepaald moment als meest geavanceerde technologie. Trots werden deze uitvindingen in de twintigste eeuw zowel door het Westen als de USSR geëxporteerd. Het was een wedloop om de meest vooruitstrevende te zijn, wat de superioriteit van een ideologie zou bevestigen. Deze sculptuur werd oorspronkelijk gemaakt voor de Biënnale van Riga in 2018, waar vandaag enkel nog het bovenste, kleinste item van de spies wordt geproduceerd, de transistor. Vanden Eyndes toren visualiseert zo de snelheid van evolutie.

De bouw van Pinpointing Progress verwijst naar de Bremer stadsmuzikanten, het sprookje van de gebroeders Grimm, waarin vier oude en mishandelde dieren de krachten bundelen om te ontsnappen aan hun kwaadaardige meesters. Het verhaal getuigt van slechte werkomstandigheden en barre wanpraktijken die vaak de andere kant van de medaille blijken wanneer we spreken over vooruitgang. Denk maar aan de bouwwerken die Leopold II langs de Belgische kustlijn realiseerde, zoals de haven van Zeebrugge, de kustweg en het station van Oostende. Deze koning, wiens wandaden behoren tot de ergste gruweldaden uit de geschiedenis, maakte van de kust een regio met een mondaine uitstraling. Hij deed dit echter met het geld dat hij verdiende op de rug van de Congolese bevolking. Vandaag denken we bij technologische vooruitgang aan de ontwikkelingen van techreuzen als Google of Apple, die in hun zoektocht naar ertsen in Congo nog steeds tot kindslavernij aanzetten. Het schenden van mensenrechten lijkt onlosmakelijk verbonden met de modernisering. Pinpointing Progress maakt voorzichtig de balans op en beseft: ooit stort de Toren der Vooruitgang misschien weer in elkaar.